Bir kişinin, bir başkasını kasıtlı ve düzenli olarak rahatsız etmesi, zarar verme amacını taşıyan davranışlarda bulunması, incitmesi ya da korkutması olarak zorbalık olarak adlandırılmaktadır. (Akran zorbalığı ile ilgili yazımızı okumak için tıklayın.) Son dönemlerde sıklıkla karşılaştığımız zorbalık eylemlerine dijital mecralarda da rastlamak mümkün. Dijital teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilen zorbalık türü ise siber zorbalık olarak isimlendirilmektedir. Siber zorbalık; sosyal medyada, mesajlaşma uygulamalarında, dijital oyun platformlarında görülebilmektedir. Siber zorbalık ile seçilen kişiyi kasıtlı olarak korkutma, sinirlendirme ya da utandırmaya yönelik tekrarlanan davranışlar görülür. Dijital platformların daha genç yaşlarda kullanılmaya başlanması küçük yaşlardaki çocuk ve gençlerin buna maruz kalabileceği anlamını taşımaktadır. Bu nedenle özellikle ebeveynlerin, bakım verenlerin ya da eğitmenlerin bu konuda bilinçli olmasında fayda vardır.
Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ve UNICEF’e göre şu eylemler siber zorbalığa örnek olarak gösterilebilir:
Sosyal medyada bir başkasının rahatsızlık verici görüntülerini yayınlamak
Bir başkası hakkında yalan ya da uydurma haberler yaratmak ve bunları yaymak
Bir başkasının özel ya da mahrem bilgilerini sızdırmak
Tehdit mesajları yollamak, hakarete varan ifadeler kullanmak
Anonim hesaplardan taciz etmek, rahatsızlık vermek
Bir kimseyi ısrarla takip etmek
Bir kimsenin paylaşımlarına kasıtlı olarak sürekli olumsuz yorumlar yapmak
Yüz yüze zorbalık ve siber zorbalık çoğu kez birlikte gerçekleşir. Ancak siber zorbalık geride dijital iz bırakır; bu da aslında istismarın durdurulmasını sağlayacak yararlı ipuçları sağlar.
Çocuklar ya da gençler siber zorbalığa maruz kaldığını nasıl anlamalı ve ne yapmalı?
Çevrimiçi ortamdayken karşıdaki kişinin niyetini tam olarak anlayamayabiliriz. Şaka yapmak ya da eğlenmek adı altında söylenen sözler sizde incinme duygusu hissederseniz, o kişiye durmasını söyleyebilirsiniz. Eğer hala sizi inciten davranışına devam ediyorsa bu eylemleri zorbalık olarak nitelendirilebilir.
Zorbalık, dijital mecralarda yapıldığında bu tanımadığınız insanlar dahil olmak üzere geniş bir kitlenin dikkatini çekecek kadar yayılabilir. Böyle durumlarda hoşunuza gitmeyen, sizi inciten bir şeye asla katlanmak zorunda olmadığınızı bilerek; gerekli yardımları alabilirsiniz.
İlk önce anne-babanız, ailenizden yakın bir kişi, ya da güvendiğiniz başka bir yetişkin kişiden bu konuda yardım istemelisiniz.
Okulunuzdaki rehberlik danışmanına ya da en sevdiğiniz öğretmeninize durumu anlatabilirsiniz.
Tanıdığınız bir kişiyle konuşmaktan rahatsızlık duyacağınızı düşünüyorsanız; profesyonel bir danışmanla konuşmak için ülkenizdeki bir yardım hattına başvurabilirsiniz:
https://www.guvenliweb.org.tr/ https://www.guvenlicocuk.org.tr/ https://www.siberay.com/siber-zorbalik
Karşılaştığınız zorbalık davranışı bir sosyal platformda gerçekleşiyor ise o kişiyi engelleyebilir ve davranışlarını platformun kendisine resmen bildirebilirsiniz. Sosyal medya şirketlerinin, kullanıcılarını güvende tutma yükümlülükleri olduğunu unutmayın. Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarının 50’den fazla dilde 7/24 çalışan ekibi bu bildirimlerinizi değerlendirmektedir. Zorbalık veya istismar grubuna dahil olan her şeyi kaldırmaktadır.
Zorbalığın durdurulması açısından olayların tespit edilmesi gereklidir. O nedenle ekran görüntüsü almak gibi kanıtlar tespitinde faydalı olabilir.
Çok yakın bir tehlike içindeyseniz polise başvurmanızı öneririz.
Eğer çevrenizdeki bir arkadaşınızın siber zorbalığa maruz kaldığını düşünüyorsanız, Ona yardımcı olabilir; bu konuda kime ve hangi kurumlara başvurabileceği hakkında düşünmesine destek olabilirsiniz. Eğer bu durumu bildirmeye karar verirse ilgili yere birlikte gitmeyi önerebilirsiniz.
Eğer arkadaşınız durumu bildirmekten çekiniyorsa baş etmekte yardımcı olabilecek bir yetişkin bulmasında destek olun. Böyle hassas bir durumda arkadaşınıza destek olacak eylem ve söylemleriniz fark yaratabilir.
Unutmayalım siber zorbalık herkesin başına gelebilir. Önemli olan bilinçli olmak ve gerekli tedbirleri alabilmektir. Bu konuda bilgili olmak, doğru adımları atmayı öğrenmek önemlidir. https://www.guvenlicocuk.org.tr/siber-cocuk ‘ta çocuğunuzla siber zorbalığa karşı alabileceğiniz önlemlerle ilişkin pek çok içeriğe ulaşabilirsiniz.
Gençlerin ya da çocukların yukarıdaki maddeleri uygulayabilmeleri için ebeveynleri tarafından bu farkındalık oluşturulmalıdır. Günümüzün önemli bir konusu olan siber zorbalıkla ilgili daha detaylı bilgilere ulaşabilmeniz için bazı kitapları sizler için derledik. Ulaşmak için tıklayın.
-Birbirimize karşı gerek çevrimiçi gerekse gerçek yaşamda nazik olduğumuzda ve empati ile yaklaştığımızda çözüme ulaşmayı başarırız.-
Kaynakça:
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.
Sizlere daha iyi bir alışveriş deneyimi sunabilmek için sitemizde çerez uygulaması vardır, toplanan kişisel verileriniz KVKK & GİZLİLİK VE GÜVENLİK açıklamamızda belirtilen amaçlar ve yöntemlerle mevzuatına uygun olarak kullanılacaktır.